Zet een mannendispuut, een dames breiclub, een groepje Avans studenten en een groep brugklassers, een clubje hardlopers en een klas taalcursisten naast elkaar. Wie van deze zes weet het meest over duurzaamheid denk je? De Bak met Energie Quiz zocht het uit de afgelopen maanden.
De door PakhuisB ontwikkelde quiz reisde langs verschillende plekken in Breda en de provincie om erachter te komen hoe verschillende groepen mensen dachten over duurzaamheid. Van de usual suspects wist PakhuisB dat al wel; de groep die duurzaamheid niet alleen belangrijk vindt, maar er ook naar leeft. Door minder vlees te eten bijvoorbeeld, of helemaal niet, een trui aan te trekken in plaats van de verwarming hoger te zetten, en energiemaatregelen te treffen in en om zijn huis, met isolatie, een warmtepomp of zonnepanelen.
Naar de mensen toe
Maar dan is er nog een hele grote massa waarvan we nauwelijks weten welke rol duurzaamheid in hun dagelijkse leven speelt, zag ook Stichting Brabant geeft Energie, dat vorig jaar werd opgericht door de Provincie om de energietransitie te versnellen door de beweging van onderop te versterken en de opdracht gaf voor de quiz. Mensen die de komende jaren net zo goed met energieakkoorden en klimaatplannen te maken krijgen, maar die de Provincie nauwelijks hoort, omdat ze niet vooraan staan in de energietransitie en daar allemaal hun eigen redenen voor hebben. Maar welke? “De grote massa wordt nauwelijks betrokken er wordt te veel een boodschap gezonden naar het publiek,” aldus de Provincie. Voor die mensen moet je de beweging dan ook omdraaien, zeggen ze bij PakhuisB, dat juist altijd op zoek gaat naar de stem van onderop. “De usual suspects, die komen wel als je iets organiseert,” zegt Stefanie Vermeulen van PakhuisB, “maar voor de unusual suspects moet jij degene zijn die op pad gaat. Je moet zelf naar de mensen toé.”
En daar gingen ze dan. Met de Bak, een doos met glittergordijn, vegetarische bitterballen en drie duurzame prijzen, trok PakhuisB langs verschillende groepen unusual suspects die hun kennis en mening lieten testen over de energietransitie, met vragen over Noord-Brabant in het bijzonder. In de quiz die je met je tablet of mobiele telefoon speelt, kwamen vragen voorbij als, hoe hoog is de hoogste windmolen van Brabant? Hoe vaak gooi jij voedsel weg uit de koelkast? Hoe ver kun je maximaal rijden met een electrische auto? En zou je elektrisch rijden als je de keuze had? Degene die het snelst de juiste antwoorden geeft op de kennisvragen werd de winnaar. Die mocht als eerste een van de drie items kiezen uit de bak, waar in de quiz vragen over werden gesteld.
"In ons huis staan alle lampen aan. Tenzij het een kapotte lamp is"
Quizzen doet praten
Niet dat het per se om die kennis ging. Integendeel. “Stiekem is de quiz een manier om mensen met dezelfde interesses bij elkaar te brengen en over duurzaamheid te laten nadenken en praten,” zegt Vermeulen. En dat werkt. Bij iedere groep komen weer andere thema’s naar boven drijven, zag ze. “We gingen op de thee bij het Marokkaanse theehuis in Breda, waar iedere week een groep nieuwkomers komt voor de taalcursus, en daar ging het vooral over de frustraties met de woningbouwcorporaties. De vrouwen waren zich heel bewust van duurzaamheid, maar ook afhankelijk van de verhuurder, en die gaf vaak niet thuis, vertelden ze. Eén vrouw vertelde dat ze wel vier keer had gebeld met de woningbouw, die steeds beloofde langs te komen, maar nooit kwam.”
Bij het mannendispuut in Tilburg stond de rol die hun studie economie in hun beeldvorming speelde juist centraal. “Wij leren a-moreel naar cijfers te kijken, dat is puur kijken naar kostenbesparing en winst. Als je dat toepast op de duurzame economie, dan kun je vrij snel vaststellen dat het nog niet rendabel is om op een duurzame economie over te stappen. Als we daar maximaal rendement op zouden maken zouden we al lang zijn overgestapt.”
Hoewel het mannendispuut van de zes groepen het meeste wist over duurzaamheid, gedroegen ze zich het minst duurzaam van allemaal. “Niemand doet eigenlijk zijn licht uit als hij zijn kamer verlaat. Als je nu door m’n huis zou lopen, staan alle lampen aan. Tenzij het een kapotte lamp is,” zei een van de studenten. De dames van de breiclub in Vught vielen juist weer op in hun duurzame keuzes, en dan vooral die in hun voedig. “Dat doen we omdat we zo zijn op- gevoed. We kwamen uit grote gezinnen, er was niet veel geld,” verklaarden ze.
"Het is toch normaal om afval te scheiden?"
Behoefte aan leiding en duidelijkheid
De bereidheid om het eigen gedrag te veranderen bleek overal wel aanwezig, buiten het mannendispuut dan. Dat zag vooral een rol voor de overheid in de gedragsverandering. “De overheid moet de transitie sturen en beleid maken om de economie te stimuleren.”
Ook in de andere groepen klonk er behoefte aan meer duidelijkheid en richting vanuit de overheid en woningbouwcorporaties. “Het is toch normaal om afval te scheiden? Maar sommige woningcorporaties bieden de mogelijkheid niet,” was een van de opmerkingen van de taalcursisten. Een andere vrouw vulde aan: “Ze kunnen wel zeggen dat we binnen zoveel jaar van het gas af moeten. Als je een grote portemonnee hebt kan dat. Maar dat heb ik niet. En ik ben al op leeftijd, dus daar begin ik niet meer aan. Ik verkoop mijn huis wel en ga dan huren. Maar dan moeten er wel huurwoningen zijn.”
Wil je ook de Bak met Energie spelen? Dat kan! Stuur een mailtje naar stefanievermeulen@pakhuisb.nl en vraag naar de mogelijkheden.
